Wat is een dorpsteam? 

Lerend netwerk veerkrachtige dorpen – 4 juni 2021  

Sinds de zomer 2020 is in verschillende trajecten van veerkrachtige dorpen iets nieuws opgedoken: “dorpsteams”. Actieve bewoners vervoegen de stuurgroep van het lokale veerkrachtige traject en bepalen zo mee het doel en de aanpak ervan.

 Met veerkrachtige dorpen heeft de provincie Antwerpen twee doelstellingen: gemeentebesturen ondersteunen bij de uitbouw van een participatief dorpenbeleid én actief burgerschap versterken. Om deze laatste doelstelling te verdiepen, lieten we ons inspireren door de noorderburen, de provincie Noord-Brabant. In hun “sociale veerkracht-trajecten” werken ze al een tijdje met stuurgroepen waar dorpsbewoners een rol in krijgen. Tijdens hun participatietrajecten stellen ze ook steevast de vraag wat de gemeente doet én wat inwoners zelf kunnen doen.  

 Zo ontstond het idee van dorpsteams waar actieve dorpsinwoners vanaf de start van een traject betrokken zijn. Op die manier leggen we het eigenaarschap van het veerkrachtige dorpentraject bij gemeente én dorpsinwoners.  Bij voorkeur zal in de actiefase het  dorpsteam verzelfstandigd worden, indien gewenst met ondersteuning van de Vlaamse Vereniging Dorpsbelangen.  

Ervaring leert dat onder meer de samenstelling van het dorpsteam iets is om van de start bij stil te staan, dat overigens ook het vergadertempo niet te hoog mag liggen en dat een dorpsteam goed moet nagaan hoe het zich wil positioneren naar het gemeentebestuur toe. 

 Ann Smeyers, van het dorpsteam van Gompel (Mol) beaamt dit. “Dat wij als dorpsteam een volwaardige partner zijn voor de gemeente en de provincie, is belangrijk voor het engagement van de deelnemers. Bij ons heeft dat engagement zich vertaald in het mee promotie voeren voor het veerkrachtige dorpentraject naar alle Gompelnaars (zie bijvoorbeeld https://veerkrachtigedorpen.be/dorpinactie/doe-je-mee-aan-veerkrachtig-gompel/). Hoewel de sessies erg goed werden voorbereid door provincie, RURANT en gemeente, was het voor de deelnemers aan het dorpsteam best pittig door de hoge vergaderfrequentie. Anderzijds zagen we heel goed hoe dit alles vooruitging en leidde tot resultaat: een gedragen dorpsvisie. Intussen zijn we onze eigen weg gegaan, hebben we een eigen missie en visie uitgewerkt en zijn we enkele acties aan het uitvoeren. Toch worden we niet losgelaten door gemeente of provincie. We hebben voor onszelf nog wel wat werk om de zogenaamde ‘moeilijk bereikbare groepen’ te bereiken, zoals mensen die het financieel niet breed hebben”.  

Vanuit de gemeente Mol beaamt ambtenaar Sofie Bloemen wat Ann zegt. “De doelstellingen van Mol waren gelijkaardig met die van Gompel. De taakverdeling is makkelijker met een dorpsteam waardoor niet alleen naar de gemeente wordt gekeken om alles te doen. Het blijft voor ons wel belangrijk om het juiste evenwicht tussen gemeente en dorpsteam te vinden: wanneer betrekken we ze, hoe verhouden we ons tot elkaar, hoe zorgen we ervoor dat de communicatie met het dorpsteam niet te versnipperd gebeurd, …” 

 Vanuit de Vlaamse Vereniging voor Dorpsbelangen – die in Vlaanderen dorpsraden en dorpsteams ondersteunen in hun werking – zien ze dat dit soort samenwerking tussen dorpsinwoners, die zich verenigen, en gemeentebesturen groeiende is.  “Participatie zit in de lift. Een levendig dorp is waar dorpelingen actief zijn. Die energie die in participatie wordt gestoken, maakt dat er een dynamiek ontstaat die de basis vormt voor kwaliteitsvolle resultaten. Zeker als zo’n dorpsteam dichtbij de inwoners van het dorp staat en zich naar de gemeente niet als opposant gedraagt. Goede dorpsteams slagen erin het menselijk kapitaal van het dorp in te zetten om het dorpsleven fijner te maken”.